Ngày xưa đặt lọp cá bống dừa
Hôm nọ sáng ngồi nấu cháo cà phê, gặp ông anh làm nghề đặt lọp cá bống dừa, ổng bảo mua chục lọp hết 60 ngàn, nhìn cái lọp lạ hoắc mà ngẩn ngơ.
Lọp bống dừa giờ làm bằng ruột tre, đặt dứng, hom ngang hông. Đi đặt lọp cũng vào nước lớn, đặt ở ngoài sông cái, vị trí là những bãi dừa nước ngút ngàn. Người đặt lọp phải đi ghe, bơi dọc theo sông, tìm vị trí thuận lợi mà đặt lọp. Mỗi người đặt lọp bống dừa có chừng vài chục cái lọp, mỗi khi đi đặt lọp chở theo cả ghe toàn lọp và lọp. Mồi dụ cá là còng, ba nha, bà chằn nhưng có tẩm thuốc, còn thuốc gì thì là bí quyết riêng hỏi không nói, chỉ tủm tỉm cười... Hỏi phải đặt ngoài sông cái à, anh ấy bảo bây giờ trong rạch, ngoài xẻo còn con bống dừa nào đâu.
Lọp bống dừa giờ làm bằng ruột tre, đặt dứng, hom ngang hông. Đi đặt lọp cũng vào nước lớn, đặt ở ngoài sông cái, vị trí là những bãi dừa nước ngút ngàn. Người đặt lọp phải đi ghe, bơi dọc theo sông, tìm vị trí thuận lợi mà đặt lọp. Mỗi người đặt lọp bống dừa có chừng vài chục cái lọp, mỗi khi đi đặt lọp chở theo cả ghe toàn lọp và lọp. Mồi dụ cá là còng, ba nha, bà chằn nhưng có tẩm thuốc, còn thuốc gì thì là bí quyết riêng hỏi không nói, chỉ tủm tỉm cười... Hỏi phải đặt ngoài sông cái à, anh ấy bảo bây giờ trong rạch, ngoài xẻo còn con bống dừa nào đâu.
Nhớ lại ngày xưa cũng một thời đặt lọp cá bống dừa, nhưng cách thức khác hẳn. Ai bán lọp đâu mà mua, toàn tự làm. Đi học về, mua vài khoanh dây kẽm nhuyễn, về nhà đốn vài cây trúc chẻ nhỏ ra. Rồi rình rình nhà nào có hàng rào kẽm gai ấp chiến lược ngày xưa cắt trộm vài khúc, về tháo ra làm 2 cái niềng mỗi cái đường kính hơn 1 tấc, 1 cái niềng hom nhỏ hơn tí, thêm 1 cái niềng đường kính chừng 3 phân. Thế là bắt tay vào đan (đươn) lọp. Khó nhất là khâu làm cái hom, phải làm sao cho láng, dịu, cá vô trơn tru và ra thì không được mới ngon. Dùng kẽm nhuyễn bện nan trúc vào 2 cái niềng to, sau đó đến khâu làm hom, gắn hom vào đầu lọp, còn đuôi lọp thì lấy cái niềng 3 phân kia mà nút vào.
Mồi đặt lọp thì là con ba nha, nó y như con ba khía nhưng màu sắc tươi hơn, nhìn đẹp trai hơn con ba khía và đặc biệt là nó tanh hơn con ba khía. Nơi cư ngụ của ba nha là kẹt lá dừa nước, đi bắc nó có cây móc làm bằng sắt phi4 xây dựng, lội trên bộp dừa nước và móc em nó ra, về tách làm 2 làm 3 tùy con lớn nhỏ. Bỏ mồi vào lọp, canh nước lớn đi đặt lọp thôi. nếu lười bắt nha thì bắt bà chằn, chẻ đôi, nhưng bà chằn không nhạy mồi bằng nha.
Mồi đặt lọp thì là con ba nha, nó y như con ba khía nhưng màu sắc tươi hơn, nhìn đẹp trai hơn con ba khía và đặc biệt là nó tanh hơn con ba khía. Nơi cư ngụ của ba nha là kẹt lá dừa nước, đi bắc nó có cây móc làm bằng sắt phi4 xây dựng, lội trên bộp dừa nước và móc em nó ra, về tách làm 2 làm 3 tùy con lớn nhỏ. Bỏ mồi vào lọp, canh nước lớn đi đặt lọp thôi. nếu lười bắt nha thì bắt bà chằn, chẻ đôi, nhưng bà chằn không nhạy mồi bằng nha.
Nước chưa lớn là bắt đầu xách lọp đi ra bờ, phải đi sớm, nếu đi trễ nước lớn thì đặt không có cá bống dừa đâu.Nguyên tắc đặt lợp là nước chớm lớn, canh những con mương dẫn váo ao lục bình, mương nước mà đặt, lọp phải quay hướng vào trong ao trong mương, quay vào những đám dừa nước...quay hướng theo dòng nước chảy, Lọp đặt nằm, tuyệt đối không để miệng lọp ngược dòng, vì đặc điểm của cá bống dừa là khi nước lớn chúng kéo đàn lũ trong mương, trong hang ra ăn mồi, ta chong miệng lọp vào hướng đi ra của chúng và hứng trọn.
Đặt lọp khi nước ngập chừng nửa lọp là được, đặt xong lấy đất sét giằn lại cho lọp không trôi mất. Mỗi đứa chừng đặt chừng năm bảy cái lọp, canh nước ngập lọp là đi dỡ, dỡ lọp lên bống dừa quẫy nước văng cùng mặt, có chỗ trúng cá bống dừa vô gần 30 con, dỡ nặng cả tay. trút cá vô giỏ xong tiếp tục đặt y lại chỗ đó lần nữa, đi tới những vị trí khác và tiếc tục công việc. Khi nước ngập tới gần gối là lúc xách lọp đi tìm chỗ cao nước lớn chưa tới mà đặt tiếp... Cá bắt được chủ yếu là bống dừa, lâu lâu cũng có lộn cá bống trứng, bống trân... nhưng số lượng không đáng kể.
Cá bống dừa ít xương, thịt trắng nõn nà, mềm ngọt và lành, đem về rộng trong lu trong hủ được cả tuần nếu chịu khó thay nước. Cá bống dừa kho khô tiêu với tóp mỡ, chiên dầm nước mắm tỏi ớt, nhưng mát nhất có lẽ là cá bống dừa nấu canh ngọt với rau bù ngót, rau tập tàng húp tới đâu mồ hôi ra tới đó.
Xưa đặt lọp lội vào mương vào bờ của người khác mà đặt, không ai nói gì, mệt hái ổi hái mận mà ăn. Bây giờ cá ít lắm rồi, lội vô bờ người khác đặt lọp bà con không cho vì sợ sạt bờ, lở bãi, mất trái cây... nhiêu khê phiền phức lắm.
Giờ đặp lọp bống dừa phải đặt ngoài sông cái, sông của Nhà nước chứ không của riêng ai, cái lọp nằm truyền thống không còn chỗ đứng, nó được thay thế bằng cả sư đoàn lọp đứng lạ hoắc, ngày ngày theo ghe nhọc nhằn tìm bắt những con cá đã trở nên hiếm hoi, quí giá.
Chiều nước lớn, 15 tháng 12 năm 2011
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)